Spoorbeleid

2018 – Samenwerkingsakkoord tussen de federale Staat en de drie gewesten inzake financiering van de strategische spoorweginfrastructuren is een feit

Op 5 oktober 2018 werd het algemeen samenwerkingsakkoord voor de financiering van de strategische infrastructuren voor de Belgische spoorwegen ondertekend door de federale Staat en de drie gewesten. Dit akkoord heeft als doel de afwerking van het Gewestelijke ExpresNet (GEN) rond Brussel en de realisatie van prioritaire spoorwegprojecten op het grondgebied van de gewesten. Medewerkers van de FOD Mobiliteit en Vervoer zorgden voor juridische, technische en administratieve ondersteuning. 

Samenwerkingsakkoord voor 1,5 miljard euro aan investeringen 

Het totale budget voor het strategisch meerjareninvesteringsplan (SMIP) komt neer op 1,5 miljard euro. De federale regering besliste in 2017 om één miljard euro extra vrij te maken voor investeringen in strategische spoorweginfrastructuur in het kader van het nationaal pact voor investeringen. Deze financiering en het saldo van het GEN-fonds, aangevuld met gewestelijke bijkomende financiering en Waalse prefinanciering, vormen de basis van de strategische meerjareninvesteringsplannen van Infrabel en de NMBS. Dit bedrag zal besteed worden tussen 2018 en 2031. 

Bijkomende financiering door de gewesten voor investeringen in het spoorwegdomein, dat nog steeds een federale bevoegdheid is, wordt mogelijk gemaakt door de Bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. Voorwaarde is wel dat de betrokken partijen hiertoe een samenwerkingsakkoord sluiten. 

In 2018 werd de laatste hand gelegd aan het algemeen vierledig samenwerkingsakkoord dat finaal op 5 oktober 2018 door alle partijen werd ondertekend en begin 2019 door de verschillende parlementen werd bekrachtigd. Dit samenwerkingsakkoord bevat de algemene principes qua samenwerking tussen het federale niveau en de gewesten. De concrete uitvoeringsmodaliteiten zijn vastgelegd in uitvoerende samenwerkingsakkoorden.  

Er werden uitvoerende samenwerkingsakkoorden opgemaakt o.a. voor het Gewestelijk ExpresNet rond Brussel, voor projecten die genieten van een bijkomende financiering vanuit een gewest en voor prioritaire projecten in het Vlaamse, Waalse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (maar die wel enkel met federaal geld gefinancierd worden). Deze uitvoerende samenwerkingsakkoorden bepalen de algemene principes rond de uit te voeren werken, de samenwerking, de financiering en de opvolging die vervolgens verder worden uitgewerkt in projectgebonden uitvoeringscontracten.  

Tijdens de politieke onderhandelingen over de toekenning van de budgetten voor het strategisch meerjareninvesteringsplan en de opmaak van het algemeen samenwerkingsakkoord, de uitvoerende samenwerkingsakkoorden en de projectgebonden uitvoeringscontracten werkten medewerkers van de FOD Mobiliteit en Vervoer zeer intens samen met de beleidscel van federaal Minister voor Mobiliteit, François Bellot, en met de andere betrokken partijen (gewestelijke administraties en kabinetten, Infrabel, NMBS, De Werkvennootschap,…) en boden hierbij juridische, technische en administratieve ondersteuning.  

Het GEN rond Brussel en prioritaire spoorwegprojecten op het grondgebied van de gewesten 

In de eerste plaats zal meer dan de helft van het miljard, het saldo van het GEN-fonds en de Waalse prefinanciering besteed worden aan het finaliseren van het GEN rond Brussel.  
Daarnaast zal de rest van het miljard, aangevuld met Vlaamse en Waalse bijkomende financiering, gebruikt worden voor de realisatie van een aantal prioritaire spoorwegprojecten naar voren geschoven door de gewesten.  

Enkele voorbeelden:  

  • De aanleg van het derde en vierde spoor langs spoorlijn 50A tussen Gent en Brugge  
  • De elektrificatie van spoorlijn 19 tussen Mol en Hamont, die deel uitmaakt van de zogenaamde Ijzeren Rijn, en van spoorlijn 15 tussen Zonhoven en Balen 
  • De aanleg van de ongelijkgrondse vertakking Oude Landen voor een betere toegankelijkheid van de haven van Antwerpen voor goederenvervoer 
  • De modernisering van de as  Brussel – Luxemburg: investeringen in de stations (o.a. te Aarlen) 
  • Grensoverschrijdend goederenvervoer via de internationale hub Athus – Mont-Saint-Martin en het terug in dienst stellen van spoorlijn 97 tussen Quiévrain en de Frans-Belgische grens 
  • De inrichting van het station te Fleurus als multimodaal knooppunt met link naar de luchthaven van Charleroi  
  • De renovatie in het station Brussel-Zuid en enkele andere stopplaatsen in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest 
Back to top button