2019 – Subsidies voor goederenvervoer per spoor in 2019

In 2019 heeft de FOD Mobiliteit en Vervoer voor 13,5 miljoen euro subsidies aan de spoorwegondernemingen toegekend. Het doel van deze steun is om de modal shift van de weg naar het spoor vanuit milieuoogpunt aan te moedigen. Een grotere benutting van het spoor vermindert immers het aantal vrachtwagens op onze wegen. 

De modal shift, oftewel de verschuiving van het goederenvervoer over de weg naar andere vervoersmodi, vormt een belangrijke stap naar een duurzamere mobiliteit. Sinds 2005 werd er voor bijna 260 miljoen euro subsidies aan het gecombineerd en het verspreid vervoer toegekend. 

Gecombineerd  en verspreid vervoer  

Het gecombineerd vervoer per spoor is het vervoer van intermodale transporteenheden. Het gaat om containers, wissellaadbakken en opleggers die op verschillende transportmiddelen kunnen worden geladen, maar die het grootste deel van het traject per spoor afleggen. Tussen de verschillende vervoersmodi zijn het de transporteenheden die worden overgeslagen en niet de goederen zelf. De meeste van deze containers komen het land binnen via de haven van Antwerpen of Zeebrugge, of via de spoorterminal van Athus. 

Het verspreid vervoer is het vervoer van één of meerdere spoorwagons, die worden afgehaald bij één of meerdere bedrijven, vervolgens tot een grotere trein worden gevormd, en daarna naar een andere binnen- of buitenlandse bestemming rijden, waar de spoorwagons meestal naar verschillende bedrijven gaan.  

Voordeel: minder files, minder vervuiling 

Het voordeel van deze transporttypes is de vermindering van het aantal vrachtwagens op de Belgische wegen, wat weer zorgt voor minder files en dus minder vervuiling. Daarom moedigt de FOD Mobiliteit en Vervoer het gebruik ervan aan via de toekenning van subsidies. Deze zijn nodig voor de transportfirma’s omwille van de bijkomende kosten die ontstaan door de specifieke handelingen die bij de overdrachten op de wagons moeten gebeuren. 

13,5 miljoen euro subsidies in 2019 

In 2019 werd er aan het gecombineerd vervoer 4 miljoen euro toegekend, goed voor een totaal van 165.355 intermodale transporteenheden; dit komt neer op een gemiddelde subsidie van € 25 per eenheid. Wat het verspreid vervoer betreft, gaat het om 9,5 miljoen euro die werd toegekend voor een totaal van 112.140 wagons, wat neerkomt op ongeveer € 84 per wagon. 

Welke toekomst voor deze subsidies? 

Het huidige federale steunmechanisme voor het gecombineerd en het verspreid vervoer loopt af op 31 december 2020. De toekomst ervan moet nog worden bepaald op basis van de opgedane ervaring, de marktontwikkeling en buitenlandse voorbeelden. 

De FOD Mobiliteit heeft daarom in 2019 een studie laten uitvoeren om de impact van het bestaande systeem te evalueren, de steunmechanismen die in een aantal Europese landen worden toegepast te vergelijken, en aanbevelingen te doen voor een eventuele steunregeling in België na 2020. Deze studie, die in november 2019 is gestart, zal in maart 2020 worden afgerond. 

Op basis van deze conclusies zal de FOD Mobiliteit en Vervoer de federale regering voorstellen kunnen doen in verband met de toekomst van dit systeem.