2020 – Een studie over de ontdieseling van het Belgische spoorwegnet in opdracht van de FOD Mobiliteit en Vervoer
Het Belgische spoorwegnet is voor meer dan 90% geëlektrificeerd. Om oplossingen voor te stellen voor de resterende niet-geëlektrificeerde lijnen, heeft de FOD Mobiliteit en Vervoer een studie laten uitvoeren waarin de alternatieven voor ontdieseling worden geanalyseerd. De volledige elektrificatie van het net lijkt de meest geschikte oplossing te zijn. Ook het gericht gebruik van batterijtreinen is interessant.
De Belgische spoorwegsituatie
In België is het vervoer per spoor de meest milieuvriendelijke vervoerswijze. Er moeten echter nog inspanningen worden geleverd: sommige lijnen zijn niet geëlektrificeerd en een groot deel van het goederenvervoer is nog steeds afhankelijk van dieseltractie, wat erg vervuilend is. Om de situatie te verbeteren, heeft de FOD Mobiliteit en Vervoer een studie besteld over de mogelijkheden om de resterende niet-geëlektrificeerde spoorlijnen dieselvrij te maken. Deze studie liep van midden december 2019 tot midden december 2020 en werd uitgevoerd door Transport & Mobility Leuven, met de medewerking van Infrabel, de NMBS en de FOD Mobiliteit en Vervoer.
Drie alternatieven voor dieseltreinen
Om tot een beredeneerd besluit te komen en de autoriteiten in staat te stellen een alternatief voor dieseltractie te vinden, werden er drie opties bestudeerd:
- de volledige elektrificatie van de lijnen;
- de inzet van batterijtreinen;
- de inzet van waterstoftreinen.
In de studie werden de voor- en nadelen van elke technologie geanalyseerd en daarbij werd rekening gehouden met de economische kosten, de milieukosten en de maatschappelijke kosten.
Op weg naar volledige elektrificatie?
In de studie komt men tot het besluit dat de volledige elektrificatie van de Belgische spoorlijnen op lange termijn een belangrijk maatschappelijk voordeel kan opleveren. Daarom wordt een volledige uitfasering van de dieseltreinen aanbevolen. Hoewel dit de duurste optie is, maakt de volledige elektrificatie van het net een gemakkelijker onderhoud mogelijk en blijkt dit energie- en milieuefficiënter.
Ook batterijtreinen kunnen een aantrekkelijke optie vormen wanneer een deel van het traject geëlektrificeerd is en de kosten van volledige elektrificatie hoog zijn. Het alternatief van de waterstoftreinen is uitgesloten omdat de variabele kosten erg hoog zijn. De technologie kan echter nog evolueren en moet daarom verder worden gevolgd.
Wat de uitrol van de elektrificatie betreft, zijn de voordelen vergelijkbaar in het geval van een scenario waarin deze in 2025 of 2035 wordt uitgerold. De keuze kan dus hoofdzakelijk aan de besluitvormers worden overgelaten.
Meer info?
- De samenvatting van de studie.
- De volledige studie (enkel beschikbaar in het Nederlands).